Geçmişten bugüne ezbere bildiğimiz bazı ''doğrular'' vardır.
Karbonhidratın sağlıklı olmadığı, çabuk acıktırdığı ve kilo aldırdığı
gerçeği gibi. Ancak zamanla bilgilerin çok da doğru olmadığını
görüyoruz. Gördükçe de paylaşıyoruz. Uzmanlar aslında karbonhidratların
sağlıklı ve sağlıksız olmak üzere ikiye ayrıldıklarını belirlemiş.
Sağlıklı ve Sağlıksız Karbonhidratlar Neler?
Sağlıklı karbonhidratlar, rafine işlemi
görmemiş, glisemik indeksi düşük ve orta, lif içeriği yüksek
gıdalardır. Kuru bakliyatlar, bulgur, meyve ve sebzeler ve bal bu
kategoridedir.
Sağlıksız
karbonhidratlar ise rafine işlemlerinden sonra soframıza gelen beyaz un,
pirinç, erişte, makarna, şeker, reçel, marmelat gibi yiyeceklerdir. Bu
yiyeceklerin lif içeriği düşük, glisemik indeksleri yüksek, yağa dönüşme
hızları daha fazladır.
Besinler
rafineleştikçe vücuda verdiği zararlar artarken, içerdiği vitamin ve
minerallerin miktarı azalır. Örneğin, tam buğday unu beyaz una
dönüştürüldüğünde içerdiği B vitaminleri %80 oranında kaybolur. B
vitamini, sinir sistemi sağlığı , özellikle uykusuzluk ve depresyon
oldukça önemlidir.
Mutfağımızdan Eksik Etmememiz Gereken Karbonhidratlar Hangileri?
Tam buğday ekmeği, bulgur, kuru fasülye, yeşil mercimek, nohut, barbunya,
yulaf, bal mutfağımızdan eksik etmememiz gereken besinlerken, beyaz
ekmek, kek, pasta, kurabiye, şerbetli tatlılar, pirinç, mısır
gevrekleri,reçel, mümkün olduğunca az tüketilmeli, diyabet, obezite
gibi sağlık sorunları yaşayan kişilerin ise hiç tüketmemeleri gerekiyor.
Kış aylarında kuru bakliyatlar haftada 1-2 gün soframızda olmalı, 1 gece önceden ıslatılmalı, pişirme suları dökülmemelidir.
Pirinç pilavı, makarna ve erişte yerine, bulgur pilavı ve esmer makarna pişirilmelidir.
Kahvaltıda reçel ve marmelat yerinde 1-2 tatlı kaşığı bal yenebilir.
Patates içerdiği yüksek karbonhidrat nedeni ile, yanı sıra başka karbonhidrat tüketilmeden yenilebilir.
Çorbalara pirinç, şehriye, un yerine, tam buğday ve bulgur katılmalıdır.